HEX

1          Primaire gegevens

 

Thomas Olde Heuvelt, Hex, Amsterdam, 2016, Luitingh-Sijthoff

 

2          Inhoud (samenvatting)

 

Het dorpje Beek is vervloekt door Katarina van Wyler, de Wylerheks. iedereen die in Beek is geboren is gedoemd er ook te sterven, en iedereen die zich vestigt komt er niet meer weg. Katarina is geketend en haar ogen en mond zijn dichtgenaaid. Iedereen weet dat het zo moet blijven. Timo, een jongen die een geheime website heeft en deze onderhoudt met zijn vrienden, en Jelmer, de pestkop onder de jongeren in Beek, besluiten een grap met de Wylerheks uit te halen door haar tegen een lantaarnpaal aan te laten lopen, dit filmen ze en zetten ze online op de website waarvan de gemeente van Beek niet weet dat het bestaat. Dit soort taferelen gebeuren nog een aantal keer totdat Jelmer te ver gaat. Op een bepaald punt neemt hij met hulp van zijn vrienden gefluister van Katarina op waarover wordt gespeculeerd dat dit gemompel dodelijk zou zijn wanneer iemand het zou horen. Timo wil er niks meer mee te maken hebben en gaat weg. Ondertussen besluit de moeder van Jelmer, de slagersvrouw van wie de man is overleden, stiekem contact met de Wylerheks op te zoeken en geschenken te geven om een wit voetje bij de heks te halen. Stefan, de vader van Timo, ziet dat de mensen onrustig en bang worden van de wraakacties van Katarina die in het verleden ook al voorgekomen waren. Onder de gebeurtenissen vallen onder andere de roodkleuring van de filosofenbeek en het overlijden van een aantal bejaarden. Langzamerhand valt het hele dorpje terug de tijd in naar de middeleeuwen. Het volk is nu echt bang, en als er uitkomt dat Jelmer al Katarina’s reacties heeft uitgelokt, besluiten ze hem zweepslagen uit de delen als straf en daarna polderdetentie te geven. Een korte tijd nadat Jelmer vrij was gekomen uit de polderdetentie, was Timo opgehangen aan het plafond in zijn eigen kamer doordat hij gefluister van Katarina had gehoord. Als Stefan alleen thuis is en Timo is begraven draait hij helemaal door, hij gaat naar de Wylerheks om te vragen of ze hem weer tot leven kan wekken en als beloning knipt hij dan haar hechtingen los rond haar mond en ogen en knipt hij haar ketens los. Vanaf dat moment loopt alles uit de hand in Beek. Katarina spaart de kinderen, maar de volwassenen hebben dat niet in de gaten waardoor ook kinderen slachtoffer worden. Stefan, Weet als enige te ontkomen aan de chaos. Als hij de volgende ochtend na de brand in de kerk thuis wakker wordt, is alles stil totdat hij een ritmisch gebons hoort op de deur. Zijn reactie hierop is om zijn eigen ogen dicht te naaien zodat hij alleen nog maar duisternis om zich heen heeft.

 

3.1       Compositie en tijdsverloop

 

Het speelt zich af in 2016 en er verlopen een aantal maanden.

Wordt het verhaal chronologisch verteld of niet; zitten er veel terugblikken (flashbacks) of vooruitkijkjes (flashforwards) in?

Het wordt niet helemaal chronologisch verteld aan gezien er hier en daar wat flashbacks in het verhaal zitten.

 

3.2       Ruimte

 

Het verhaal speelt zich voornamelijk in Beek af. Sommige mensen in Beek gaan wel naar hun werk overdag in andere steden. In de tweede helft van het boek komt goed terug hoe ver Katarina’s vloek reikt. De neigingen van Max in Jolanda om henzelf wat aan te doen als ze in een ziekenhuis buiten Beek zitten worden zo erg dat ze terug naar Beek gaan.

 

3.3       De wijze van vertellen

 

Het perspectief wisselt van personage. Je zou kunnen zeggen dat het perspectief daarom het meest overeen komt met een alwetende verteller.
Je kunt dat soms  merken aan tussenzinnetjes als: " En dat zou het ook doen, alleen niet op de manier die Timo voorzag" (blz. 108) 
(blz. 329) Ze wisten dat hij degene was die de ogen van de heks had geopend. Stefan de Graaf was als een zondebok in een zeventiende-eeuwse, bijgelovige dorpsgemeenschap... en iedereen weet hoe dat soort verhalen zich ontrafelt."
(blz. 338) Achteraf kon Stefan zich de volgende minuten maar moeilijk voor de geest halen. Al wat hij wist was dat hij het koud had tot in het merg van zijn botten, een kou waarvan hij wist dat hij er nooit meer van zou opwarmen."

Wel zijn er een paar personages die meer van binnenuit vertellen: Stefan de Graaf, zijn zoon Timo, zijn vrouw Jolanda,  Robert Grim (van HEX), Gemma de slagersvrouw.  
In zo'n situatie wordt een gedachte van deze personages cursief afgedrukt. Je weet dan als lezer dat het een innerlijke gedachte van een personage is.

 

3.4       Thema

 

Wraak

Omdat Katharina eeuwen geleden is vermoord door de dorpelingen in Beek (ze is opgehangen wegens hekserij) is ze daarna op wraakexpeditie gegaan. Later hebben andere dorpelingen haar ogen en mond dichtgenaaid en is ze blijven rondzwerven in Beek. Iedereen die Katarina iets aandoet zal haar wraak voelen in de vorm van bovennatuurlijke gebeurtenissen (plotselinge sterfte, roodkleurend water, etc.).

 

3.5.      Personages

 

 

- Timo de Graaf, een van de hoofdpersonen, wil eerst heel graag meedoen aan het heksje pesten, maar later wordt
hij enorm bang en dit zorgt ervoor dat hij zich meer afsluit voor vrienden en familie. Later in het boek hangt hij zichzelf door de Wylerheks.

* Ziet in dat wat Jelmer doet verkeerd is en doet er niet aan mee

* Houdt geheimen goed verborgen

 

- Stefan de Graaf, een ander hoofdpersonage en Timo’s vader, lijkt een van weinige in het verhaal met een gezond verstand. Hij
merkt op dat er dingen gebeuren die niet horen te gebeuren en wil weten hoe deze dingen worden veroorzaakt. Later in het boek knipt hij, in de hoop zijn zoon terug te krijgen, de hechtingen en ketens van de Wylerheks door.

* Nuchter

* Probeert erachter te komen waarom er opnieuw rare en onvoorspelbare dingen gebeuren

 

- Robert Grim

Robert is werknemer van HEX en is eigenlijk een goede kerel. Hij wil de ellende die hij in Beek waarneemt wel meedelen aan de AIVD, maar de Raadsheer Kobus Mater verbiedt hem dat. Hij gaat met het dorp ten onder als Stefan de hechtingen van de heks verwijdert.

* Probeert anderen ervan te overtuigen dat Kobus Mater manier van dingen regelen niet juist is

* Durft niet in zijn eentje drastische maatregelen tegen Kobus Maters beleid uit te treffen

 

3.5.      Titel, ondertitel en motto

 

Titelverklaring:

In eerste instantie lijkt de titel te verwijzen naar de heks van Beek, Katharina van Wyler, maar de spellingwijze is anders . Daarom verwijst de titel naar HEX, het controle-apparaat dat alles wat met de heks van Wyler te maken heeft registreert. Men kan hierdoor altijd zien waar de heks van Wyler zich op dat moment bevindt. Het hoofd van HEX heet Robert Grim en hij staat in contact met de AIVD. HEX heeft zeven werknemers die goed met elkaar kunnen samenwerken. Één van de medewerkers richt aan het einde zijn pistool op de heks maar doodt daardoor twee kinderen die met de heks optrokken. Katharina blaast haar adem in de man zijn gezicht waardoor hij sterft aan de pest. 

 

4. Keuzeopdracht

 

* Teken een (stripverhaal van een deel van) het boek.